تروريست حقيقي

شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)-روند خنثی سازی مین های زمینی ضد نفر در افغانستان همچنان به کندی پیش می رود. این در حالیست که بر اساس آمارهای مرکز هماهنگ سازی امور مین زدایی افغانستان – که قبلاً زیر نظر سازمان ملل فعالیت می کرد و اکنون دولت افغانستان بر آن نظارت دارد- ماهانه حداقل 45 افغانی بر اثر گذاشتن پای خود بر روی مین های مرگبار ضد نفر، اعضای بدن یا حتی جان خود را از دست می دهند.

بر اساس پیمان منع گسترش مین های ضد نفر، قرار بود که افغانستان تا پایان سال جاری میلادی همه زمین های مین گذاری شده در این کشور را یافته و آنها را پاکسازی کند اما در ماه دسامبر گذشته طی اجلاسی که در ژنو برگزار گردید، تصمیم بر آن شد که با توجه به پیچیدگی کار، این مهلت تا پایان سال 2023 تمدید شود.

از سال 1997 تاکنون، کمپین بین المللی مبارزه با گسترش مین های زمینی که یک شبکه جهانی متشکل از چندین و چند سازمان غیردولتی در کشورهای مختلف جهان است، تلاش زیادی برای پاکسازی دنیا از مین های زمینی و مهمات خوشه ای انجام داده است. اعضای این کمپین در بیش از 90 کشور جهان، از جمله افغانستان، حضور فعال دارند.

افغانستان اگرچه یکی از اعضای کنوانسیون منع استفاده از مین های ضد نفر (کنوانسیون اتاوا) به شما می رود اما متأسفانه طی رویارویی های نظامی متعددی که در دهه ها و سال های اخیر در این کشور رخ داده است، طرفین درگیر از هزاران مین ضد نفر با هدف کشتن یا ناقص کردن نیروهای یکدیگر استفاده کرده اند؛ مین هایی که بعد از گذشت سال ها، هنوز هم تعداد زیادی از آنها در زمین های افغانستان باقی مانده اند.

به گزارش سرویس ترجمه شفقنا،اخیراً عصمت الله ماهیار، ستون نویس نشریه کلید و از همکاران افغانی خبرگزاری بین المللی اینترپرس سرویس، طی گزارشی مبسوط مسئله مین های ضد نفر در افغانستان را مورد بررسی قرار داده است که نظر شما را به برگردان فارسی این گزارش جلب می کنیم.

یک میلیون افغان در نزدیکی اراضی پر از مین های ضد نفر زندگی می کنند

سابقه نخستین عملیات مین زدایی در افغانستان از سال 1979 یعنی از زمان اشغال این کشور توسط نیروهای شوروی باز می گردد اما وقوع جنگ های پی در پی و متعاقب آن افزایش مساحت زمین های مین گذاری شده، کندی عملیات مین زدایی در این کشور را به همراه داشته است. اکنون بیش از یک میلیون نفر از جمعیت 30 میلیون نفری افغانستان در مناطقی زندگی می کنند که گمان می رود تعداد زیادی مین ضد نفر عمل نکرده در زمین های آنها وجود داشته باشد.

چندی پیش خبرنگار اینترپرس سرویس در کابل بازدیدی از مرکز پروتز کمیته بین المللی صلیب سرخ در پایتخت افغانستان داشت. در این مرکز هرروز می توان افرادی را مشاهده کرد که اعضای بدن خود را بر اثر انفجار مین های ضد نفر در زیر پاهایشان از دست داده و برای دریافت اعضای مصنوعی به اینجا مراجعه کرده اند.

غلام صدیق، مرد 36 ساله ای است که از منطقه خوجیانی استان ننگرهار در 200 کیلومتری کابل، برای دریافت پای مصنوعی به مرکز فوق آمده است. این مرد افغان به یاد می آورد که چگونه زمانی که برای جمع آوری علوفه به کوهستان رفته بود، به ناگاه شیئی ناشناخته در زیر پایش منفجر شده و ساعاتی پس از این انفجار، وی خود را در وضعیتی ناباورانه روی تخت بیمارستان یافته بود.

غلام صدیق خاطره آن غروب تلخ را چنین بازگو می کند: « بر اثر آن انفجار کاملاً از هوش رفتم و وقتی در بیمارستان به هوش آمدم متوجه شدم که یک پایم از زانو به پایین قطع شده است. نمی توانستم آنچه را که می دیدم باور کنم. واقعاً لحظه دردناکی بود. خدای خود را سرزنش می کردم و می گفتم که آخر این چه بلایی است که بر سر من نازل کرده؛ از یک طرف فقر و تنگدستی و از طرف دیگر این اتفاق ناگوار که پایم را از من گرفته بود. کمی بعد از حادثه بر خودم مسلط شدم و تصمیم گرفتم صبور باشم. با خودم می گفتم که شاید این اتفاق یک مشیت الهی بوده است».

یکی دیگر از مراجعه کنندگان به مرکز پروتز صلیب سرخ در کابل، بازمحمد 40 ساله است که او هم از منطقه شکردره کابل برای دریافت پای مصنوعی به این مرکز آمده است. وی که هر دو پای خود را در  یک حادثه انفجار مین از دست داده، درباره آن حادثه ناگوار می گوید: «داشتم گندم بار می زدم که به ناگاه پایم را روی یک مین گذاشتم. بعد از آن دیگر متوجه نشدم که چه اتفاقی افتاد».

فراوانی حوادث مربوط به انفجار مین در افغانستان موجب شده است که کمیته بین المللی صلیب سرخ، علاوه بر مرکز پروتز کابل، مراکز دیگری را نیز در شهرهای هرات، مزارشریف، گلبهار، فیض آباد و جلال آباد برای خدمات رسانی به آسیب دیدگان این حوادث راه اندازی کند.

مدیر ستاد مدیریت بحران افغانستان: تعداد قربانیان انفجار مین کاهش یافته است

به نظر می رسد که بسیاری از مردم افغانستان از کند پیش رفتن عملیات مین زدایی در کشورشان و فراوانی تعداد مین های خنثی نشده در زمین های اطراف خود اطلاع چندانی ندارند و نمی دانند که باید در هنگام قدم برداشتن در زمین های مشکوک، جانب احتیاط را رعایت کنند.. از طرف دیگر گفته می شود که مسئولان عملیات مین زدایی نیز برای این کار اغلب سراغ زمین هایی رفته اند که عملاً هیچ مین ضد نفری در آنها وجود ندارد. مردم محلی می گویند که این زمین ها عاری از مین هستند و هرگز ندیده اند که انفجار مشکوکی در آنها رخ داده باشد.

به رغم این صحبت ها، دکتر محمد دایم کاکار مدیر ستاد ملی مدیریت بحران افغانستان، طی نشستی که در ماه دسامبر گذشته پیش از آغاز عملیات مین زدایی از مناطق کاروخ، اوبی و چشت شریف در استان هرات برگزار شد، خطاب به دست اندرکاران امر گفت: «چند سال پیش ما به طور متوسط ماهانه 3000 کشته و زخمی در حوادث مربوط به انفجار مین های ضد نفر داشتیم اما اکنون این رقم به شدت کاهش پیدا کرده و به 45 نفر در ماه رسیده است. ما امیدواریم که عملیات پاکسازی استان هرات از مین های ضد نفر تا سال 2018 به سرانجام برسد و در پایان سال 2023 نیز افغانستانی عاری از مین های ضد نفر داشته باشیم. مین های ضد نفر برای انسان ها خطر بسیار بزرگی به شمار می روند و اکنون وظیفه ما این است که زمین های کشور را از این ابزارهای مرگبار پاکسازی کنیم».

تعداد زیادی از مین های ضد نفر کاشته شده در زمین های افغانستان، از دوران حکمرانی دولت کمونیستی دکتر محمد نجیب الله بر کشور به جای مانده اند. دولت دکتر نجیب الله این کار را برای مقابله با گروههای مجاهد که تحت حمایت ایالات متحده آمریکا قرار داشتند انجام می داد. درگیری های مداوم بین طالبان و نیروهای ائتلاف شمال به رهبری احمد شاه مسعود در فاصله سال های 1996 تا 2001 نیز بر تعداد مین های ضد نفر کاشته شده در زمین های افغانستان افزود. اکنون تعداد زیادی مین ضد نفر عمل نکرده در زمین های کشاورزی و در اطراف مناطق مسکونی افغانستان وجود دارد و این کشور را می توان از نظر تعداد مین های ضد نفر جزو خطرناک ترین کشورهای جهان دانست.

تلاش ستودنی موسسات غیردولتی برای پیشبرد طرح مین زدایی در افغانستان

فرید همایون، رئیس موسسه خیریه هالو تراست -که در زمینه پاکسازی مناطق مین گذاری شده در کشورهای مختلف جهان، به ویژه کشورهای خاورمیانه، فعالیت می کند- می گوید که این موسسه غیرانتفاعی توانسته است در 5 سال اخیر حدود 56 کیلومتر مربع از اراضی سه منطقه در استان هرات افغانستان را پاکسازی کند. هالو تراست قصد دارد در ادامه زمین های 12 منطقه دیگر از این استان را پاکسازی کند که مناطق مرزی غوریان، کوهسان، شیندند و اردسکن نیز در زمره این 12 منطقه قرار گرفته اند.

بر اساس آمارهای ثبت شده در پایگاه اینترنتی موسسه خیریه هالو تراست، در حال حاضر متخصصان مین روبی این موسسه در قالب 200 تیم مجزا دراستان هرات و 9 استان دیگر افغانستان به پاکسازی اراضی مین گذاری شده مشغولند. متخصصان هالو تراست موفق شده اند که در فاصله سال های 1988 تا 2010 بیش از 736 هزار مین ضد نفر، 10 میلیون اقلام انفجاری خوشه ای با کالیبر زیاد و 45.6 میلیون فشنگ عمل نکرده در افغانستان کشف و خنثی کنند.

فرید همایون البته در نشست مین زدایی هرات اعلام کرد که تیم های مین روبی هالوتراست هرگز به بمب های جدید موسوم به بمب های کنار جاده ای که اخیراً توسط مخالفان حامد کرزای مورد استفاده قرار گرفته اند، دست نمی زنند [احتمالاً به این دلیل که تخصصی در خنثی سازی این نوع بمب ندارند]. بر اساس آمارهای سازمان ملل متحد، این بمب های جدید تنها در نیمه دوم سال گذشته میلادی، 967 کشته و 1590 زخمی در افغانستان بر جای گذاشته اند.

شهاب حکیمی، مدیر یکی از مراکز تخصص مین یابی فعال در افغانستان که در زمینه تربیت سگ های مخصوص انجام کارهای پرخطر فعال است نیز از موسسات خیریه و نهادهای بین المللی خواسته است که به کمک های خود برای به سرانجام رسیدن عملیات مین زدایی در افغانستان ادامه دهند. وی ابراز امیدواری کرد که با حمایت های مالی این موسسات و تلاش مضاعف مراکز غیرانتفاعی فعال در امر مین زدایی، مردم افغانستان در آینده ای نزدیک دیگر با خطری به نام مین های ضد نفر مواجه نباشند.

ابیگیل هارتلی، مسئول برنامه مین زدایی سازمان ملل متحد نیز امیدوار است که افغانستان بتواند تا پیش از سال 2023 به طور کامل از شر مین های ضد نفر خلاص شود.

ترجمه از شفقنا